Hai bài học lớn từ cây trứng cá trước nhà

Trước cửa nhà tôi có một cây trứng cá. Mới khoảng 3 – 4 tháng trước đây, tại gốc cây trứng cá này là một bãi đất trống khô cằn mọc đầy cỏ. Từ trước tới nay, ở cách nhà tôi khoảng 20 mét là một cây trứng cá cũng đã khá già, không biết mọc từ bao giờ. Mùa mưa đến, những trái trứng cá chín rụng đầy xuống sân. Không biết có phải do con chim, con chuột ăn vào bụng rồi ị ra ngoài không mà chỉ sau mấy tuần mưa, hàng trăm cây trứng cá xanh rì mọc lên trên cái sân rộng khoảng 50 mét vuông trước cửa nhà. Những ngày đó tôi còn lo sợ là không khéo sân trước cửa nhà mình sẽ biến thành rừng trứng cá mất vì số lượng cây trứng cá con mọc quá nhiều đếm không xuể.

Rồi mấy tháng trôi qua, số cây trứng cá còn lại rất ít ỏi. Sau mấy lần công tác xa nhà về, mỗi lần công tác mất khoảng từ 15 ngày đến một tháng, trong khoản thời gian đó tôi cũng không để ý kỹ lắm số lượng cây trứng cá trước cửa nhà tôi, một hôm tôi nhìn lại thì trước nhà mình chỉ còn có ba cây trứng cá. Điều kỳ lạ là ba cây trứng cá ấy là ba cây mọc ở những mô đất khô cằn nhất. Còn tất cả các cây trứng cá còn lại mọc ở những lùm cỏ ẩm ướt hơn không biết đã chết tự bao giờ.

Điều đáng nói hơn là trong ba cây trứng cá mọc sát nhau trước cửa nhà tôi lúc này, có một cây trứng cá có số phận khá đặc biệt: nó là cây trứng cá mọc ở mô đất khô cằn nhất trong ba cây và từ nhỏ nó phải mấy lần chịu cảnh gãy cành, gãy đọt. Số là cây trứng cá đó ở gần đường chúng tôi dắt xe vào nhà, nên cứ có người dắt xe qua là người có cơ hội đạp lên cây trứng cá và xe có cơ hội cán lên nó. Cũng có lần một thằng bạn tôi “tâm hơ, tâm hất” trong lúc múa vài thế côn gì đó, nó nện mạnh xuống đất một phát, cây trứng cá lúc đó chỉ cao khoảng 20cm so với mặt đất bị cây côn làm bằng thân tre già của nó làm gãy làm đôi. Lúc đó tôi chạy ra vừa chửi thằng bạn hậu đậu, vừa tiếc “Thôi rồi cây trứng cá nhỏ bé, đáng thương! Sau nhiều lần bị xe cán, người đạp không thương tiếc, mày đã vượt qua được, lần này bị gãy làm đôi thế này thì mày chết chắc!”. Tôi tiếc quá chạy vào nhà lấy một ca nước xối vào gốc để an ủi nó và mong cho nó mau bình phục.

Tôi tìm được trên Internet một tấm ảnh có nói rõ về nguồn gốc và một vài đặc điểm của cây trứng cá

Nhưng bạn biết không? Ít ai ngờ lắm! Cây trứng cá nãy giờ tôi đã kể cho bạn nghe, hôm nay đã trở thành cây trứng cá cao nhất, khỏe nhất trong tất cả các cây trứng cá mọc trong mùa mưa năm nay. Hôm qua tôi ra ngoài sân nhìn vào gốc nó thì mới phát hiện, do gãy đọt, cây trứng cá mọc ra thành hai đọt mới hình chữ V, bây giờ hai đọt đó phát triển thật nhanh và tươi tốt. Vết thương cũ trên thân cây đã lành theo thời gian, và giờ đây cây đang vươn mình thật cao và thật nhanh để đón ánh nắng. Tôi dự định sẽ để cây trứng cá này luôn vì cây trứng cá ngoài cho trái cũng khá ngọt còn cho cả bóng mát. Lá cây trứng cá rụng hơi nhiều nhưng trước cửa nhà tôi là sân đất nên cũng không cần phải lo.

Lại nhớ khoảng sáu tháng trước, tôi đi tìm một cây trứng cá con trồng đúng ở chỗ cây trứng cá hiện nay đang mọc. Tôi điện về nhà hỏi cậu tôi ở Kiên Giang cách trồng cây trứng cá như thế nào? Cậu nói, “Dễ lắm, chỉ cần bẻ nhánh cây trứng cá ghim xuống sìn, sau đó chờ khoảng mấy tuần, chờ nhánh cây đó ra rễ là đem trồng. Hoặc cũng có thể tìm một cây trứng cá con trồng cũng được. Trứng cá con thì tìm ở những gốc cây trứng cá lớn nhiều lắm,”. Vậy là tôi đi tìm một cây trứng cá con y như lời cậu dạy. Nhưng không biết là do thiếu nước hay sao mà trồng được mấy tuần rồi nhưng cây chết lúc nào không hay biết. Lúc thấy tôi trồng cây trứng cá và ra sức chăm bón, một người hàng xóm của tôi nhìn cười và nói rằng: “Trồng cây ở đó mà chờ đến cho bóng mát thì có lẽ phải đợi đến hai năm(?)”. Lúc đó tôi cũng không tin lắm vì nghĩ cây trứng cá là một loại cây cũng lớn khá nhanh.

Và như bạn đã biết, hiện giờ, chỉ có mấy tháng sau mùa mưa, tôi đã có một cây trứng cá ở trước cửa nhà. Cây cao khoảng 2 mét và cũng đã cho được bóng mát. Tôi rút được hai bài học lớn từ cây trứng cá này như sau:

1. Càng ở trong nghịch cảnh, khó khăn thì con người ta còn có khả năng tự phát triển tốt hơn. Bằng chứng là cây trứng cá của tôi đã nhiều lần bị người đạp, xe cán, bị thằng bạn hậu đậu của tôi dùng cây côn đập gãy làm hai nhưng bây giờ nó đã lớn rất nhanh và cho bóng mát. Tất cả các cây trứng cá còn lại có nhiều điều kiện phát triển hơn nó nhưng đã không thể chiến thắng được thử thách khắc nghiệt của thiên nhiên nên đã lần lượt qua đời. Hai cây trứng cá còn lại ở gần cây trứng cá của tôi thì ngày càng bị nó lấn lướt.

2. Sự lớn nhanh của cây trứng cá làm tôi suy nghĩ về chuyện học hành của mình. Cũng giống như cây trứng cá hút từng hạt nước nhỏ li ti từ mảnh đất khô cằn, chúng ta cũng phải học rất khó khăn từ trong sách vở và cuộc sống. Cây trứng cá sau khi hút nước, chất dinh dưỡng từ đất, ô-xy và các-bô-nít ở ngoài trời đã từng ngày lớn lên mặc dù bạn nhìn bằng mắt hàng ngày thì không thể nào nhận ra được. Điều đó cũng giống như việc học của bạn. Bạn có thể học từ từ nhưng học phải thật điều đặn và tích lũy kiến thức từng ngày một. Học cách giữ lại kiến thức đã được học cũng giống như cách cây trứng cá giữ nước trong thân mình bằng cách cố gắng học thật kỹ và ôn đi, ôn lại nhiều lần để nắm cho thật vững. Cũng giống như cây trứng cá, bạn sẽ lớn lên rất nhiều lúc nào không hay biết!

28.10.2011
Hồ Quốc Nam
http://hoquocnam.blogspot.com